Vì sao não lại thích liên tưởng đến khuôn mặt?
Nhận diện khuôn mặt giúp con người an toàn
Các nhà khoa học cho rằng nhận diện khuôn mặt là một đặc điểm tiến hóa của não bộ có ý nghĩa về mặt sinh tồn, bởi nó giúp chúng ta cảnh giác với kẻ thù đang lẩn trốn. Bằng cách nhận diện khuôn mặt từ xa hoặc trong bóng tối, chúng ta có thể biết được rằng khi nào nào kẻ thù đang đến hoặc liệu mình có đang bị kẻ khác theo dõi. Từ đó, ta có thể bảo vệ bản thân khỏi nguy hiểm.
Nghiên cứu cho thấy pareidolia thường xảy ra với những người mắc rối loạn tâm thần hoặc suy nghĩ tiêu cực. Ở những đối tượng này, vùng FFA hoạt động mạnh hơn mức bình thường bởi họ có cảnh giác cao độ hơn với những mối nguy hiểm.
Nhận diện khuôn mặt là một đặc tính xã hội
Đây là chức năng mà chỉ con người mới có. Trong một nghiên cứu trên loài khỉ, các nhà khoa học đã phát hiện ra não chúng không hề có bộ phận nào có chức năng tương tự vùng FFA của người. Đối với khỉ, khuôn mặt cũng chẳng khác gì cây cối hay hòn đá ven đường.
Con người thì khác, chúng ta là sinh vật duy nhất có những khái niệm như là “danh tính” và “cảm xúc”. Vì thế, chúng ta cần khả năng nhận diện khuôn mặt để có thể phân biệt người này với người kia, hoặc một người đang vui vẻ và một người đang cáu gắt. Phụ nữ cũng có xu hướng nhìn thấy khuôn mặt trên đồ vật hơn, bởi khả năng nhận biết cảm xúc tốt hơn thông qua biểu hiện trên khuôn mặt.
Do mặt người là thứ mà não quen thuộc
Khi không hiểu lý do vì sao một điều lại xảy ra, chúng ta có xu hướng lý giải nó dựa trên những gì mình biết. Và những gì chúng ta biết lại bị chi phối bởi thiên kiến, niềm tin và những điều mà ta quen thuộc.
Bạn còn nhớ truyện cổ tích về chú Cuội, chị Hằng, Thỏ Ngọc trên cung trăng chứ? Giai thoại này bắt nguồn từ việc con người thấy những mảng sáng tối trên bề mặt của Mặt Trăng và họ đã liên tưởng nó đến những gì mình quen thuộc nhất, trong đó có con người. Vấn đề đôi khi không nằm ở những thứ ta thấy, mà là ở việc chúng ta nghĩ mình thấy gì.
