Ngày còn nhỏ, tôi đã có mơ ước được đi du học ở một nước nói tiếng Anh. Tính đến thời điểm hiện tại, tôi rất may mắn vì đã có cơ hội du học và làm việc ở cả Anh và Mỹ, hai nước có nền giáo dục tốt nhất trên thế giới.
Gần đây, một bạn trẻ hỏi tôi em nên đi du học thạc sĩ ở Anh hay Mỹ. Câu hỏi của em đã khiến tôi nảy ra ý định làm một Youtube video chia sẻ những điểm khác biệt quan trọng giữa chương trình học thạc sĩ ở Anh và ở Mỹ. Bạn có thể xem video ở đây nhé:
Chương trình thạc sĩ tại Anh và Mỹ có sự khác biệt đáng chú ý về cấu trúc chương trình, cấu trúc một bài học, thời gian học, hỗ trợ tài chính, quá trình tuyển sinh và các yếu tố văn hóa. Dưới đây là một số khác biệt chính:
Thời gian chương trình học
Chương trình học thạc sĩ tại Mỹ thường kéo dài hai năm. Một số chương trình có thể cung cấp lựa chọn tăng tốc (accelerated program), cho phép sinh viên hoàn thành trong một năm, đặc biệt là trong các lĩnh vực như kinh doanh. Nhưng đa số các ngành khoa học xã hội tôi biết đều kéo dài 2 năm.
Chương trình thạc sĩ ở Vương quốc Anh thường chỉ kéo dài một năm.
Tuỳ vào nhu cầu và hoàn cảnh của từng người, thời gian học có thể làm điểm cộng hoặc điểm trừ. Thời gian học ngắn chỉ một năm như ở Anh giúp giảm bớt chi phí và thời gian cam kết. Ví dụ, nếu bạn đã có gia đình và con nhỏ, nhưng không thể mang chồng con theo, học thạc sĩ ở Anh sẽ là một lựa chọn tốt. Học thạc sĩ ở Mỹ tuy thời gian dài hơn, nhưng vì vậy chương trình học sẽ sâu hơn và bạn học được nhiều hơn.
Bản thân tôi thấy học 1 năm khá ngắn. Khi mới sang Anh học thạc sĩ, tôi mất khoảng 3 tháng, nghĩa là một học kỳ mới quen với môi trường học mới. Khi tôi thật sự thích và cảm thấy hoà mình vào chương trình học thì đã hết chương trình. Một năm quả là không đủ đối với tôi!
Cấu trúc chương trình học
Chương trình học thạc sĩ ở Mỹ thường có sự kết hợp giữa khóa học (coursework), các kỳ thi (giữa kỳ và cuối kỳ), bài luận hoặc bài nghiên cứu cuối kỳ cho từng môn học. Bên cạnh đó, để đủ điểu kiện ra trường, sinh viên phải viết một luận án hoặc dự án nghiên cứu vào năm thứ 2, hay còn gọi là second year paper.
Trong nhiều chương trình, năm đầu sinh viên theo học các khóa học, và năm thứ hai có thể tập trung vào nghiên cứu. Như chương trình thạc sĩ ngành khoa học chính trị tại trường đại học Marquette, nơi tôi đang giảng dạy, đối với mỗi khoá học, sinh viên sẽ có thi giữa kỳ và cuối kỳ, và phải viết một bài nghiên cứu cuối kỳ.
Năm 2, sinh viên phải nộp một bài nghiên cứu đạt chất lượng để ra trường. Ở một số chương trình, bên cạnh bài nghiên cứu, sinh viên phải vượt qua kỳ thi vượt rào (Comprehensive exams).
Chương trình thạc sĩ ở Vương quốc Anh thường tập trung hơn vào các khóa học. Đối với chương trình một năm, sau khi học xong hai học kỳ, sinh viên sẽ dành hai hoặc 3 tháng hè để viết luận văn. Tôi nhớ là trong quá trình học ở Anh, sau khi học xong hai hoc kỳ, tôi có ba tháng để viết luận văn.
Các chương trình thạc sĩ ở Anh thường có ít sự chú ý hơn đối với các kỳ thi tổng hợp.
Cấu trúc mỗi buổi học
Mặc dù sinh viên thạc sĩ ở cả Anh và Mỹ đều phải học coursework, nhưng cách một buổi học được triển khai rất khác nhau.
Ở Mỹ, nhiều chương trình học thạc sĩ được tổ chức và triển khai như chương trình coursework ở bậc tiến sĩ. Nghĩa là, sinh viên được yêu cầu đọc các bài đọc được giao và đến lớp thảo luận, phân tích bài đọc đó. Nhiều giáo viên yêu cầu sinh viên lần lượt dẫn dắt buổi thảo luận bài đọc theo tuần.
Ở nhiều trường đại học, sinh viên chỉ muốn theo học thạc sĩ, có thể ngồi cùng lớp với nghiên cứu sinh tiến sĩ và lấy bằng sau 2 năm, và nghiên cứu sinh tiến sĩ tiếp tục học thêm nữa. Không có chuyện giáo viên giảng bài và sinh viên chỉ ngồi nghe. Vì vậy, yêu cầu và kỳ vọng bậc thạc sĩ ở Mỹ rất cao. Sinh viên được yêu cầu phải nói và chia sẻ trong lớp học. Nếu bạn không nói, có thể bị hiểu lầm là “không biết” hoặc không chịu đọc bài trước khi đến lớp.
Các chương trình thạc sĩ ở Anh, như chương trình tôi theo học tại trường đại học Sussex, vẫn có format giáo viên giảng bài và sinh viên lắng nghe. Thảo luận lớp sẽ được tổ chức ở một buổi riêng hoặc một phần nhỏ của buổi học đó. Sinh viên cũng không phân tích và phê bình các bài đọc một cách gay gắt như ở Mỹ.
Dù học bậc thạc sĩ ở Anh hay Mỹ đều có yêu cầu cao hơn hẳn so với bậc đại học. Nhưng nếu mới đi du học mà sang Mỹ ngay, bạn sẽ cảm thấy rất choáng ngợp.
Quá trình tuyển sinh
Quá trình tuyển sinh thạc sĩ ở Mỹ thường yêu cầu điểm bài thi tiêu chuẩn (standardized test) như GRE (Graduate Record Examination) hoặc GMAT (Graduate Management Admission Test). Ngoài ra, thư giới thiệu, bài luận thể hiện mục đích học tập (statement of purpose) và điểm số GPA cấp đại học cũng rất quan trọng.
Tuyển sinh ở Vương quốc Anh thường dựa nhiều hơn vào chất lượng của bằng cấp đại học, thư giới thiệu và một bài luận thể hiện mục đích học tập. Thông thường các trường đại học ở Anh không yêu cầu các bài kiểm tra tiêu chuẩn.
Tài chính và học bổng
Tại Mỹ, nhiều chương trình thạc sĩ cho phép sinh viên làm trợ giảng hoặc trợ lý nghiên cứu cho giáo sư trong chương trình. Đổi lại, trường sẽ trả học phí và các chi phí khác cho sinh viên. Kỳ này, tôi có hai trợ lý nghiên cứu. Hai em được trả tiền vì làm việc cho tôi. Nhiều chương trình cũng cung cấp một phần học bổng cho sinh viên dựa trên năng lực học tập. Sinh viên quốc tế cũng có thể tìm kiếm các học bổng toàn phần để theo học thạc sĩ ở Mỹ như học bổng Fulbright của chính phủ Mỹ.
Tại Anh, sinh viên có thể nhận học bổng của trường nhưng có thể ít hơn so với Hoa Kỳ. Sinh viên thường phải dựa vào tiết kiệm cá nhân, sự hỗ trợ từ gia đình hoặc các học bổng bên ngoài. Ở Anh, mô hình trợ giảng hoặc trợ lý nghiên cứu cho giáo sư không phổ biến như ở Mỹ.
Ngoài ra, nếu bạn đang tìm kiếm cơ hội học thạc sĩ miễn phí ở Anh, bạn hãy thử nộp hồ sơ cho học bổng Chevening của chính phủ Anh nhé!
Khác biệt văn hóa
Nước Mỹ nổi tiếng với môi trường văn hóa đa dạng và sôi động. Các trường đại học ở Hoa Kỳ thường nhấn mạnh trải nghiệm giáo dục toàn diện, bao gồm tham gia vào các hoạt động ngoại khóa, các mạng lưới trong và ngoài trường và tham gia các hoạt động cộng đồng.
Các trường đại học ở Vương quốc Anh thường có trọng tâm hơn, tập trung hơn vào việc học, với ít sự chú ý đến các hoạt động ngoại khóa.
Hệ thống điểm
Các trường đại học ở Mỹ sử dụng hệ thống điểm trung bình (GPA) trên thang điểm 4.0. Điểm số được xác định thông qua sự kết hợp của các bài kiểm tra, bài thi, bài nghiên cứu cuối kỳ, và việc tham gia thảo luận ở lớp học.
Các trường đại học ở Anh sử dụng một hệ thống đánh giá khác, với các phân loại như Merit và Distinction. Đánh giá thường dựa vào kỳ thi, bài luận và đôi khi là các buổi thuyết trình.
Sự chọn lựa giữa việc học tại Hoa Kỳ hay Vương quốc Anh phụ thuộc vào sở thích cá nhân, mục tiêu nghề nghiệp và chương trình cụ thể mà bạn quan tâm.
Tôi rất may mắn vì có cơ hội trải nghiệm giáo dục ở cả hai quốc gia Anh và Mỹ. Đối với riêng bản thân tôi, quá trình học thạc sĩ ở Anh đã tạo một nền tảng vững chắc để tôi học tiến sĩ tại Mỹ.
Tôi phải thừa nhận rằng khi mới sang Anh, tôi phải mất 3 tháng mới quen được việc học. Môi trường học không yêu cầu quá nhiều thảo luận trên lớp và cho tôi cơ hội chỉ đến lớp nghe giảng giúp tôi dần dần quen với việc học ở môi trường mới.
Học thạc sĩ đã giúp tôi dần quen với việc sử dụng tiếng Anh ở mức độ cao. Sau này sang Mỹ, tôi quen với môi trường học mới rất nhanh.
Cảm ơn bạn đã ghé đọc!
Trương Thanh Mai